Na południu znajdują się w znacznym stopniu zerodowane pasma górskie (Rubeho, Uluguru i Mbarika). Wzdłuż zachodniej granicy rozciągają się pasma gór zrębowych – Kipengere Range, Poroto i Mgeya, opadające stromym uskokiem do Wielkiego Rowu Zachodniego i ulokowanych w nim jezior. „Atlas gór świata” to ilustrowane kompendium wiedzy o ponad 250 pasmach, masywach i łańcuchach górskich siedmiu kontynentów. Publikacja łączy w sobie zalety encyklopedii ( opisy środowiska przyrodniczego oraz historii eksploracji poszczególnych pasm, zestawienia najwyższych szczytów, liczne ciekawostki), atlasu (150 stron map w różnych skalach), albumu (blisko 500 fotografii) i praktycznego poradnika (informacje o dostępności turystycznej). Całość uzupełniają: wstęp o historii związków człowieka z górami (od świętych gór do rozwoju alpinizmu), wprowadzenie do zagadnień geograficznych (geneza gór, ich budowa, cechy gór wysokich etc.), słownik terminów górskich oraz indeks nazw. Liczba i różnorodność tematów zawartych w publikacji są naprawdę imponujące: książka prezentuje ponad 250 pasm, masywów i łańcuchów górskich, od wielkich systemów (Andów, Kordylierów i Himalajów) po mniejsze, ciekawe, często egzotyczne pasma (daleka Syberia, afrykański interior, górzyste wyspy Oceanii, mało znane góry Ameryki Łacińskiej etc.). Nie brakuje żadnego z dużych, samodzielnych łańcuchów górskich świata. Dużą zaletą „Atlasu gór świata” jest intuicyjny i powtarzalny układ treści, umożliwiający łatwe porównanie map i informacji – zarówno encyklopedycznych, jak i praktycznych – o górach z różnych części świata. Góry od wieków fascynowały człowieka swoim pięknem, majestatem, niedostępnością i surowością krajobrazu. Sięgające nieba, pokryte wiecznymi śniegami wierzchołki, skalne olbrzymy oraz wyniosłe zielone szczyty budziły zachwyt, szacunek i niepokój. Rodziły mity i legendy. Były celem naukowych wypraw, impulsem do sportowej rywalizacji, natchnieniem artystów. „Atlas gór świata” powstał dzięki tym fascynacjom. Po ciepło odebranym przez Czytelników i wielokrotnie nagradzanym „Atlasie gór Polski”, „Atlas gór świata” to kolejna solidnie opracowana i efektownie wydana pozycja, która powinna wejść do kanonu lektur każdego miłośnika gór. Z okładki: Atlas gór świata jest wspaniałą skarbnicą wiedzy o świecie gór. Nie tylko o górach najwyższych, najtrudniejszych, najpiękniejszych – po prostu o wszystkich. Mamy tu opisy geograficzne, kulturowe, cenne mapy i możliwość eksploracji. Wiedza zawarta w Atlasie gór świata jest ogromna. Z pewnością wielu czytelników, wzbogaconych o tę konkretną wiedzę, poczuje w sobie zew przygody i wyruszy na swoje Szczyty Marzeń. Kiedy kompletowałam swoją Koronę Ziemi, brakowało mi wielu informacji. Po prostu nie było wtedy Atlasu gór świata… Anna Czerwińska Taterniczka, alpinistka i himalaistka. Dokonała wielu przejść trudnych dróg w Tatrach i Alpach w zespołach kobiecych ( letnie i zimowe przejście północnej ściany Matterhornu). W kobiecym zespole zdobyła Rakaposhi (7788 m uczestniczyła w pierwszym czysto kobiecym wejściu na Nanga Parbat (8125 m Jako pierwsza Polka zdobyła Koronę Ziemi (najwyższe szczyty wszystkich kontynentów). Weszła na sześć głównych ośmiotysięczników. Wydawało mi się, że mój Świat Gór jest już pełny i kompletny, że byłem wszędzie. Wspaniale pomyślany, napisany i zrealizowany z rozmachem Atlas gór świata pokazuje, ile jeszcze pozostało do poznania. Odkrywa przed nami całą różnorodność i bogactwo terenów górskich na Ziemi. (…) Dla każdego, kto kocha Góry. Leszek Cichy Geodeta, bankowiec, himalaista, pierwszy zdobywca Mount Everestu zimą. Wspina się od 1969 r., dużo w sezonach zimowych w Tatrach i Alpach. W Karakorum stanął w 1974 r. na szczycie dziewiczego Shispare (7619 m na ośmiotysięcznik Gasherbrum II wszedł nową drogą w roku następnym, podobnie jak w Himalajach na Yalung Kang – zachodni wierzchołek Kanczendzangi (8505 m Mierzył się też z innymi ośmiotysięcznikami: Makalu, czterokrotnie z K2 (z tego raz zimą). Jest pierwszym Polakiem, który zdobył Koronę Ziemi. Zrobił to w ambitnym stylu: na Aconcaguę (6960 m w Ameryce Południowej poprowadził nową, trudną drogę południową ścianą, na Mount McKinley (6193 m dokonał pierwszego polskiego przejścia najdłuższej i najpiękniejszej drogi Cassina na południowej ścianie. Na Evereście stanął w zimie, 17 lutego 1980 r., razem z Krzysztofem Wielickim, podczas pamiętnej wyprawy. Góry są dla mnie miejscem… szalenie ważnym! To w nich odnajduję wytchnienie i wracam na niziny z naładowanymi akumulatorami. Cieszę się, że po prostu SĄ. Cieszę się również, że powstał ten Atlas, bo dzięki niemu można marzyć i planować kolejne wyprawy. Zapraszam Was do lektury i realizacji swych marzeń! Pięknych gór Wam życzę! Kinga Baranowska Himalaistka, zdobywczyni ośmiu ośmiotysięczników. Na trzech z nich stanęła jako pierwsza Polka – Dhaulagiri, Manaslu i Kanczendzandze. Od kilku lat sukcesywnie realizuje swoje plany sportowe związane z Koroną Himalajów (14 ośmiotysięczników); sztuka ta nie udała się do tej pory żadnej Polce. Na wszystkie ośmiotysięczniki Kinga wspięła się bez używania dodatkowego tlenu z butli. Nagrody: I miejsce (Nagroda Magellana) dla „Atlasu gór świata” w kategorii „atlas turystyczny” Konkurs „Najlepsze publikacje turystyczne 2013 roku” organizowany przez redakcję „Magazynu Literackiego KSIĄŻKI” Nagroda Publiczności dla „Atlasu gór świata” w kategorii „inne mapy i atlasy” Konkurs „Mapa Roku 2013” organizowany przez Stowarzyszenie Kartografów Polskich
Azja, będąca największym kontynentem na świecie, jest domem dla najbardziej różnorodnej geografii, włączając w to pasma górskie, niziny, wyżyny i rzeki. Ten artykuł ma na celu zapewnienie wyczerpującego przeglądu geografii Azji. Główne Pasma Górskie w Azji Himalaje Himalaje to najwyższy łańcuch górski na świecie, obejmujący najwyższy szczyt Ziemi, Mount Everest (8848,86
Stolica Cypru oraz najważniejsze miasta na mapie CypruMapa największych miast CypruStolicą Republiki Cypru a jednocześnie jego największym miastem jest Nikozja. Znajduje się w centrum równiny Mesaria, nad brzegiem rzeki Pedieos. Nikozja jest siedzibą rządu Republiki Cypryjskiej. Miasto zamieszkuje ok 310 tyś. osób. Kolejnym większym miastem jest Limassol leżące na południowym wybrzeżu Cypru. To stolica okręgu o tej samej nazwie. Populacja tego miasta liczy 101 tysięcy mieszkańców. Port w Limassol jest jednym z najbardziej ruchliwych portów w basenie Morza Śródziemnego i największym portem na Cyprze. Niedaleko Nikozji położone jest Strovolos, które także można zaliczyć do największych miast Cypru. Populacja tego miasta wynosi 58525 osób. Larnaka to miasto na południowym wybrzeżu Cypru, będące trzecim co do wielkości miastem na wyspie. Zamieszkuje je 77902 mieszkańców. Znajduje się tu największy port lotniczy na wyspie, który jest położony na obrzeżach administracyjny CypruMapa administracyjna CypruRepublika Cypru jest podzielona na sześć dystryktów: Nikozja, Famagusta, Kirenia, Larnaka, Limassol i Pafos, których stolice mają takie same nazwy. Pod władzą Republiki Cypryjskiej znajdują się dwa dystrykty, zaś pod władzą Cypru Północnego znajduje się jeden dystrykt. Pozostałe dystrykty są podzielone. Pod administracją turecką jest Kirenia, większa część dystryktu Famagusta, ok. 1/3 Nikozji oraz niewielki fragment fizyczna Cypru – położenie na mapie Azji oraz ukształtowanie terenuMapa fizyczna CypruCypr to wyspiarskie państwo na Morzu Śródziemnym, będące trzecim co do wielkości i trzecim najludniejszym krajem wyspiarskim na Morzu Śródziemnym. Cypr położony jest w południowo-zachodniej Azji i znajduje się na południe od Turcji, na zachód od Syrii i Libanu, na północny zachód od Izraela, na północ od Egiptu i na wschód od Grecji. Całkowita powierzchnia kraju wynosi 9,3 tys. km². Wyspa mierzy 240 km długości i 100 km szerokości w jej najszerszym miejscu. Długość linii brzegowej wynosi 648 terenu CypruMapa topograficzna CypruWyspa Cypr jest zdominowana przez dwa pasma górskie: góry Troodos i góry Kyrenia oraz centralną równinę Mesaria. Góry Troodos obejmują większość południowej i zachodniej części wyspy i stanowią około połowę jej powierzchni. Znajduje się tu najwyższy szczyt Cypru – Olimp wznoszący się na wysokość 1951 m Góry Kyrenia rozciągają się wzdłuż północnego wybrzeża na długości 160 km. Nie są one już tak wysokie, jak góry Troodos i zajmują znacznie mniej powierzchni. Niziny otaczają wyspę i występują jedynie na Cypru sieć transportowaMapa transportowa CypruDo dostępnych środków transportu na Cyprze zaliczyć można transport drogowy, morski i powietrzny. Do użytku oddanych jest km dróg, z czego 6249 km posiadają nawierzchnię utwardzoną, a 4414 km to drogi nieutwardzone. Cypr jest jednym z zaledwie czterech krajów UE, w których ruch jest lewostronny. Istnieje kilka nowoczesnych autostrad na Cyprze. A1 łączy Nikozję z Limassol. A2 łączy A1 w pobliżu Pera Chorio z A3 przez Larnakę. A3 prowadzi od Larnaki do Agia Napa. A5 łączy A1 w pobliżu Kofinou z A3 przez Larnakę. A6 do autostrada łącząca Pafos z Limassol, natomiast A9 prowadzi od Nikozji do Astromeritis. Republika Cypru ma kilka heliportów i dwa międzynarodowe porty lotnicze: lotnisko w Larnaka i port lotniczy Pafos. Główne porty morskie na wyspie są w Limassol i Larnace. Obsługują one statki towarowe, pasażerskie i wycieczkowe.
południowa ściana Aconcagua, najwyższego szczytu w Ameryce Południowej, na 22,841 stóp (6,962 metrów) nad poziomem morza. (Image credit: Johnathan Esper ) Andy to najdłuższe pasmo górskie na świecie i szczyci się jednymi z najwyższych szczytów., Zasięg jest również znany z wulkanów, Ruin dawno temu cywilizacji i źródła
ś5 Świat – ukształtowanie powierzchni Opis mapy Arkusz „Świat – ukształtowanie powierzchni” pozwoli ci zdobyć wiadomości, dotyczące ukształtowania powierzchni Ziemi na poszczególnych liczbowa mapy umieszczona jest w lewym dalszym rogu arkusza, tuż pod tytułem. Skala 1: pozwala na przedstawienie na jednym arkuszu wszystkich kontynentów. Niestety, kontynenty w tej skali mają niewielką powierzchnię. Dlatego praca na tej mapie wymagać będzie od ciebie ogromnej prawym dalszym rogu arkusza znajduje się wypukła róża wiatrów oraz wypukły czarny trójkąt orientujący położenie mapę przeprowadzone zostały podstawowe linie siatki kartograficznej – Równik, Zwrotnik Raka, Zwrotnik Koziorożca, koła podbiegunowe oraz południki: 0° i 180°. Przy każdej linii siatki kartograficznej podano jej wartość w stopniach znaków charakterystycznych dla tej mapy objaśniono przy bliższym brzegu arkusza, pozostałe na arkuszu legendy dla tomu drugiego. Czytanie mapy Rozłóż arkusz legendy na uprzątniętym wcześniej biurku i przeczytaj oznaczenia poszczególnych znaków: równik, południk 0° i 180° – linia wypukłych dużych punktów umieszczona na szerokiej czarnej linii; zwrotniki i koła podbiegunowe – linia wypukłych małych punktów umieszczona na przerywanej czarnej linii; rzeki – wypukła, gładka linia ciągła umieszczona na linii ciągłej granatowej. Ujście dopływu do rzeki głównej zaznaczone jest trzymilimetrową przerwą linii wypukłej dopływu przed ujściem. Pozwala to, przy czytaniu „w górę rzeki” odróżnić dopływ od rzeki głównej; jeziora naturalne – wypukły półokrąg z podstawą zwróconą ku górze, umieszczony na granatowym półokręgu wypełnionym kolorem niebieskim; linia brzegowa – szorstka cienka linia umieszczona na cienkiej linii granatowej; morze – faktura linii poziomych na niebieskim tle. Faktura dotykowa jest nieznacznie odsunięta od linii brzegowej. Tworzy to wyczuwalny gładki obszar pozwalający czytać linię brzegową. Odłóż arkusz legendy i rozłóż mapę na uprzątniętym wcześniej biurku, tak by nic nie leżało pod nią i nie przeszkadzało ci w pracy. Sprawdź, czy w prawym dalszym rogu znajduje się wypukły czarny trójkąt. Jeśli tak, to mapa leży ręce od łokcia do nadgarstka na biurku. Palce delikatnie zegnij, tak by wszystkie opuszki dotykały płaszczyzny arkusza. Teraz obejrzyj powoli cały arkusz, który przed tobą leży. Poprowadź palce od dalszego brzegu arkusza do bliższego, by zorientować się w jego tytuł mapy w lewym dalszym, czyli górnym rogu arkusza. Zapoznaj się ze skalą mapy i zinterpretuj, co ona oznacza. W legendzie, umieszczonej w bliższej części arkusza, objaśnione są faktury i sygnatury charakterystyczne dla tej mapy. Zapoznaj się z nimi i oglądając całą mapę sprawdź, czy je rozpoznajesz. obszary nizinne – oznaczono fakturą gładką; obszary powyżej 200 m – oznaczono fakturą nieregularnie, gęsto rozrzuconych drobnych punktów wypukłych na żółtym tle; łańcuchy górskie – oznaczono linią wypukłych bardzo grubych czarnych punktów; lądolody – oznaczono fakturą bardzo drobnych rzadko rozrzuconych punktów na białym tle; najwyższe szczyty kontynentów – oznaczają trzy wypukłe czarne punkty na tle czerwonego trójkąta, skierowanego wierzchołkiem ku górze. Teraz przypomnij sobie podział kuli ziemskiej na kontynenty, co ułatwi ci oglądanie ukształtowania ich powierzchni. Przy północnej ramce mapy odszukaj linię wypukłych dużych punktów umieszczoną na szerokiej czarnej linii – południk 0°. Poprowadź palce po całej długości linii południka od północnej ramki mapy do południowej. Odszukaj i wskaż Równik, oznaczony podobnie jak południk 0°. Poprowadź rękę po całej jego długości. W środkowej części mapy znajdziesz punkt przecięcia obu tych linii. Linie te wyznaczają podział kuli ziemskiej na poszczególne dłoń na prawej dalszej części mapy. Jest to ćwiartka północno-wschodnia. Na jej obszarze położona jest znaczna część Europy i Azji oraz większa część dłoń na lewej dalszej części mapy. Jest to ćwiartka północno-zachodnia Ziemi. Na jej obszarze położona jest Ameryka Północna oraz niewielka część Ameryki dłoń na prawej bliższej części mapy. Jest to ćwiartka południowo-wschodnia. Na jej obszarze położona jest mniejsza część Afryki oraz dłoń na lewej bliższej części mapy. Jest to ćwiartka południowo-zachodnia Ziemi. Na jej obszarze znajduje się znaczna część Ameryki czytaj całą mapę, tak by zapoznać się z ukształtowaniem poszczególnych kontynentów. Zacznij od ćwiartki północno-wschodniej. Obejrzyj dokładnie obszar tej ćwiartki Ziemi, poruszając palcami ruchem poziomym. Czy zauważasz zróżnicowanie faktur oznaczające zmienność ukształtowania powierzchni? Czy odróżniasz znak pasm górskich, gładką fakturę nizin i szorstką, punktową fakturę wyżyn? Po linii południka 0° przejdź do linii koła polarnego północnego i przesuwaj palce po jego fragmencie od południka 0° ku wschodowi. Blisko południka 0° napotkasz linię wypukłych bardzo grubych punktów określającą położenie Gór Skandynawskich. Przesuwając palce dalej na wschód przez obszar nizin znajdziesz linię gór Ural. Góry te stanowią granicę między kontynentami Europy i Azji. Od południowej części gór Ural wróć na zachód. Trafisz na pasmo gór w kształcie łuku, są to Karpaty. Dalej znajdziesz obszar wyżyn, za nimi dwa pasma gór a między nimi znak szczytu. Tak zaznaczono na mapie świata góry Alpy. Leżący na zachód od południka 0° półwysep Pirenejski pokryty jest fakturą do gór Ural. Przy południowej części Uralu znajdziesz sygnaturę Morza Kaspijskiego, a kierując się na południowy wschód napotkasz łańcuchy gór: Hindukusz, Pamir, Himalaje, Góry Jabłonowe. W Himalajach znajdziesz najwyższy szczyt na Ziemi Mount Everest, inaczej zwany Czomolungma, o wysokości 8848 m Znaczną część kontynentu Azji, od koła podbiegunowego północnego aż do Zwrotnika Raka zajmują wyżyny. Niziny znajdziesz tylko w pobliżu wybrzeży i w północnej części do ramki północnej i linią południka 0° przesuwaj palce na południe. Przejdź koło podbiegunowe, przetnij Europę i znajdź przecięcie południka 0° ze Zwrotnikiem Raka. Ten punkt leży w Afryce. Przypomnij sobie położenie Afryki w stosunku do Równika. Wróć ku północnym brzegom Afryki i zbadaj łańcuch górski znajdujący się w północno-zachodniej części Afryki. Są to góry badając obszar Afryki ruchami wschód – zachód, przesuwaj palce w kierunku południowym, starając się nie wychodzić poza linię brzegową kontynentu. Zauważ rozległe wyżyny przecięte dolinami. Przekrocz linię Równika i przejdź do południowo-wschodniej ćwiartki kuli ziemskiej. Na południowym krańcu Afryki linia wypukłych bardzo grubych punktów wskazuje położenie Gór linii Gór Smoczych, od ich północnej strony, znajdziesz linię oznaczającą Zwrotnik Koziorożca. Znajdź tę linię i przesuwaj po niej palcami w kierunku wschodnim, czyli na prawo, przez Ocean Indyjski oznaczony fakturą linii poziomych, aż dojdziesz do kontynentu Australii. W linii Zwrotnika Koziorożca znajdź dwa obszary wyżyn. Przy wschodnim wybrzeżu tego kontynentu linia wypukłych bardzo grubych punktów wskazuje położenie Wielkich Gór byś teraz zmienił obszar poszukiwań i wrócił do północnej, czyli dalszej ramki mapy. Sprawdź prawą ręką położenie południka 0°. Na zachód od niego, czyli na półkuli zachodniej leżą dwa kontynenty: Ameryka Północna i Ameryka Południowa. Jest to ćwiartka północno-zachodnia i południowo-zachodnia Ziemi. Przeszukuj powoli tę część kuli ziemskiej, zaczynając od dalszej ćwiartki. Znajdź linie koła podbiegunowego północnego i przesuń palce wzdłuż tej linii w kierunku zachodnim, aż do zachodniej ramki mapy. Badając tę część kontynentu znajdziesz dużą wyspę pokrytą fakturą bardzo drobnych rzadko rozrzuconych punktów na białym tle. To lądolód wyspy Grenlandii. Przez wyspy i północne wybrzeże kontynentu dojdziesz do zachodniej części kontynentu. Zauważ tu pasmo gór rozciągających się równoleżnikowo – to góry Alaska z najwyższym szczytem kontynentu. Długie pasmo górskie o kierunku południkowym to część najdłuższego systemu górskiego na Ziemi. Tworzą go góry Kordyliery w Ameryce Północnej oraz Andy w Ameryce Południowej. Poprowadź palce po całej długości linii gór. Niestety, ze względu na skalę mapy, na Przesmyku Panamskim, czyli w miejscu łączącym Amerykę Północną i Południową, jest przerwa w linii oznaczającej te góry, więc mapa nie daje pełnego obrazu tego na kontynent Ameryki Północnej. Po obu stronach środkowej części Kordylierów zaobserwuj duży obszar wyżyn. Na wschód od niego rozpościerają się niziny. Na zachodnim wybrzeżu, czyli po lewej stronie konturu kontynentu, znajduje się krótki odcinek linii gór. Są to Góry Nadbrzeżne. Od nich poprowadź palce dokładnie na wschodnie wybrzeże kontynentu, przecinając linię Kordylierów. Niewielka linia gór na wschodzie to Przesmyk Panamski przesuń palce na obszar Ameryki Południowej. W paśmie Andów znajdź ich najwyższy szczyt. Na wschód od Andów znajdź obszar nizin –dorzeczy wielkich rzek tego kontynentu, a przy wybrzeżu wschodnim dwa obszary koniec zbadaj obszar przy ramce południowej. Faktura bardzo drobnych rzadko rozrzuconych punktów na białym tle oznacza lądolód kontynentu naszej mapie szorstką fakturą drobnych punktów i kolorem żółtym wyszczególniono obszary o charakterze wyżynnym, leżące powyżej 200 m Oglądając poszczególne kontynenty zauważ, że ta faktura, oznaczająca wyżyny, znajduje się zazwyczaj tam gdzie występują góry. Obejmuje także przeważającą część Afryki i Azji. Obszarów typowo nizinnych, oznaczonych gładką fakturą i zielonym kolorem, występuje na świecie mniej niż obszarów wyżynnych i górskich. Opis treści mapy Obszary położone poniżej 500 m zajmują prawie 53% powierzchni lądów. W skali świata nie ma jednolitego stanowiska dotyczącego wysokości, do której tereny są zaliczane do nizin. Na mapie ś5 jako niziny oznaczono tereny poniżej 200 m Do największych należą Nizina Wschodnioeuropejska w Europie, Zachodniosyberyjska i Chińska w Azji, zachodnia część Sahary w Afryce, rozciągający się południkowo pas nizin w Ameryce Północnej od Zatoki Meksykańskiej poprzez Równiny Centralne aż po Nizinę Hudsońską oraz Nizinę Amazonki i Nizinę La Platy w Ameryce Południowej, a także Wielki Basen Artezyjski w Australii. Pozostałe obszary powierzchni lądów zajmują tereny wyżynne i górskie. Poszczególne części świata są znacznie zróżnicowane pod względem wysokości bezwzględnych oraz układu wyżyn i łańcuchów górskich, ukształtowanych w długiej i zróżnicowanej przeszłości charakteryzuje się najmniejszą średnią wysokością bezwzględną wynoszącą 292 m Łańcuchy górskie naniesione na mapie ułożone są w różnych kierunkach. Południkowym układem wyróżniają się góry Ural stanowiące granicę z Azją. Bliskim równoleżnikowego kierunkiem przebiegu charakteryzują się najwyższe góry Europy – Alpy z najwyższym szczytem Mont Blanc (4807 m i których część należy do Polski, układają się w kształt podkowy. Kierunek z południowego zachodu na północny wschód mają Góry Skandynawskie, położone w Europie Północnej. Przeważający kierunek przebiegu łańcuchów górskich zbliżony do równoleżnikowego w istotny sposób wpływa na klimat znacznej części Europy, odgradzając ją zarówno od wpływów zimnych mas powietrza z północy, jak i suchych gorących mas powietrza ma znacznie większą od Europy średnią wysokość bezwzględną, która wynosi 987 m Azja charakteryzuje się wielkimi kontrastami wysokości. W tej części świata znajduje się najwyższy szczyt na Ziemi Mount Everest (Czomolungma), którego wysokość sięga 8848 m i najgłębsza depresja – Morze Martwe (421 m poniżej poziomu morza). Podobnie jak w Europie, przebieg pasm górskich jest bardzo urozmaicony. Z łańcuchów górskich zaznaczonych na mapie wielką barierę klimatyczną stanowią biegnące łukiem potężne Himalaje i Pamir oraz Hindukusz, Tien-Szan i Sajany. Dużą część Azji zajmują też wyżyny. Do największych należy Wyżyna Środkowosyberyjska oraz Tybet – najwyżej położona wyżyna świata (4000–5000 m – a także wyżyny Azji Mniejszej i wyżyna o średniej wysokości 657 m charakteryzuje się przewagą wyżyn, które zajmują prawie cały kontynent. Najwyższy szczyt Afryki, wulkaniczna góra Kilimandżaro (5895 m leży w obrębie Wyżyny Środkowoafrykańskiej. Zaznaczone na mapie pasma górskie to w północno-zachodniej części góry Atlas oraz na południowych krańcach Góry wysokość Australii jest niewiele większa od Europy i wynosi 330 m Najwyższym szczytem Australii jest Góra Kościuszki (2228 m niższa o ponad 350 m od najwyższego szczytu w Polsce (Rysy – 2499 m Największym łańcuchem górskim w Australii są ciągnące się wzdłuż jej wschodniego wybrzeża Wielkie Góry półkuli zachodniej leżą dwa kontynenty: Ameryka Północna (średnia wysokość – 781 m i Ameryka Południowa (średnia wysokość – 655 m Mają one wspólny ciąg łańcuchów górskich z licznymi wulkanami, biegnący wzdłuż zachodnich wybrzeży. W Ameryce Południowej są to Andy z najwyższym szczytem Aconcagua (6962 m W Ameryce Północnej są to Kordyliery, Góry Nadbrzeżne i góry Alaska z najwyższym szczytem Mac Kinley ( 6194 m W Ameryce Północnej układ południkowy zachowują również Appalachy położone na wschodnim wybrzeżu. Duży obszar w Ameryce Południowej zajmuje Wyżyna ma największe wysokości bezwzględne, średnia wysokość kontynentu wynosi aż 2030 m Najwyższym szczytem Antarktydy jest Góra Ellswortha (5140 m w Masywie zakończeniu czytania złóż mapę i uważnie włóż do teczki. Pliki do pobrania: Pliki audio: s05_A_Opis s05_B_Czytanie s05_C_Opis tresci
Kiedy mówisz o największym paśmie górskim na świecie, o którym zawsze mówisz Himalaje. Jest to pasmo górskie, które ma między sobą najwyższe szczyty, jakie istnieją na naszej planecie, w tym słynny Everest i K2. Posiada również liczne lodowce górskie o wysokich walorach ekologicznych. Góry Stołowe zalicza się do jedynych w Polsce gór płytowych. Na ich niepowtarzalny krajobraz, składają się głównie niezwykłe kamienne formy takie jak chociażby ‘skalne grzyby’ czyli skamieliny powstałe z piaskowca. Jego dolne partie szybciej ulegają zniszczeniu i w rezultacie powstaje duży kapelusz na dużym słupie skalnym. Wygląda to naprawdę imponująco i ciekawie. Pozostałe twory skalne – powstałe w efekcie procesu wietrzenia i rozczłonkowywania skał – mają nawet przypisane swoje nazwy np.: ‘Małpolud’, ‘Kwoka’, ‘Tron Liczyrzepy’. Andy, Serra do Mar, Serra de Mantiquiera, Sierra Nevada de Santa Marta i góry Tumuk Humak to niektóre pasma górskie położone w Ameryce Południowej. W Ameryce Południowej jest 12 krajów, a kontynent jest bardzo górzysty, ma wiele zasięgów rozciągających się od północnego regionu na południe. Andy to najdłuższy łańcuch Potrafisz wskazać, gdzie leżą największe pasma i łańcuchy górskie? Himalaje i Karpaty brzmią znajomo. A Andy, Pireneje czy Ałtaj? Sprawdź się, rozwiązując quiz! Foto: Piotr Krzeslak / Shutterstock Jak dobrze znasz góry świata? 1. Na początek banał, dla rozgrzewki. Tatry nie leżą w: Czechach Następne pytanie Tatry, będące najwyższym pasmem w łańcuchu Karpat, leżą na terytorium Polski i Słowacji. Z tego u nas znajduje się jedynie ok. 22 proc. tych gór, a do Słowacji należy niemal 78 proc. Tatr. 2. Alpy leżą na terytorium kilku państw. Dokąd to pasmo nie sięga? Luksemburg Następne pytanie Alpy leżą na terytorium Francji, Włoch, Austrii, Słowenii, Niemiec, Liechtensteinu, Szwajcarii i Monako. 3. Andy to łańcuch górski, który leży na terytorium ___ państw. Siedmiu Następne pytanie Andy leżą na terenie siedmiu państw. 4. W którym z tych krajów nie znajdziemy Andów? Paragwaju Następne pytanie Andy leżą na terenie Wenezueli, Kolumbii, Ekwadoru, Peru, Boliwii, Chile i Argentyny. 5. Na terenie których krajów leżą Góry Skaliste? USA i Kanady Następne pytanie Góry Skaliste rozciągają się od Rio Grande w stanie Nowy Meksyk aż do Kolumbii Brytyjskiej. Mają 4800 km długości. 6. Poza Tybetem, Nepalem i Indiami Himalaje leżą jeszcze w: Bhutanie Następne pytanie Himalaje leżą na terenach należących do Pakistanu, Indii, Chin (Tybetu), Nepalu i Bhutanu. 7. Wielkie Góry Wododziałowe to potężny łańcuch górski, leżący w: Australii Następne pytanie Najwyższym szczytem Wielkich Gór Wododziałowych, leżących w Australii, jest Góra Kościuszki (2228 m 8. W którym łańcuchu górskim znajduje się najwyższy jego szczyt - góra Elbrus? Kaukaz Następne pytanie Elbrus leży w Rosji i jest najwyższym szczytem Kaukazu - ma 5642 m 9. W którym kraju nie leży Kaukaz, będący południowo-wschodnią granicą Europy i Azji? leży w każdym z tych krajów Leży w każdym z tych krajów Następne pytanie Kaukaz leży w Rosji, Armenii, Azerbejdżanie i Gruzji. 10. Góry Ural leżą w: Rosji Następne pytanie Ural to pasmo leżące w Rosji. Ma około 2000 km długości. Jest to również umowna granica między Europą i Azją. 11. Ałtaj to potężny system górski, który leży w Mongolii oraz w: Rosji Następne pytanie Ałtaj rozciąga się między Rosją, Mongolią, Chinami i Kazachstanem. 12. Który z najmniejszych krajów leży w Pirenejach? Andora Następne pytanie Pireneje leżą na terytorium granicznym między Francją i Hiszpanią. Tam gdzie znajduje się również Andora. 13. Zaczęliśmy Karpatami i na nich kończymy. Który szczyt jest najwyższy w Karpatach? Gerlach Następne pytanie Leżący na Słowacji Gerlach jest najwyższym szczytem Karpat. Ma 2655 m 14. Karpaty leżą między innymi w Polsce, Słowacji i Rumunii. Do którego kraju Karpaty nie sięgają? Mołdawia Następne pytanie Karpaty leża na terytorium takich krajów, jak Austria, Czechy, Polska, Rumunia, Serbia, Słowacja, Ukraina i Węgry. Twój wynik: Świetnie! Pogratulować takiej wiedzy! Twój wynik: Dobrze! Nie obyło się bez paru wpadek, ale i tak jest nieźle! Data utworzenia: 28 marca 2021 14:33 To również Cię zainteresuje Masz ciekawy temat? Napisz do nas list! Chcesz, żebyśmy opisali Twoją historię albo zajęli się jakimś problemem? Masz ciekawy temat? Napisz do nas! Listy od czytelników już wielokrotnie nas zainspirowały, a na ich podstawie powstały liczne teksty. Wiele listów publikujemy w całości. Znajdziecie je tutaj. . 590 666 454 211 243 24 459 152

pasma górskie na świecie mapa